Zondag 10 september opende Podium Klassiek het seizoen in een wel heel uitgeklede versie. Floris Kortie stond er helemaal alleen voor. In de wereld van publieke omroep en klassieke muziek, waarin dingen meestal drie jaar van tevoren al vastliggen, was er iets aan de hand. Ik voelde een einde naderen.
Podium Witteman was hier in huis een vaste waarde geworden. We zijn hier geen van allen enorme kenners van de klassieke muziek, laat staan van die wereld, maar juist daarom was het fijn aanschuiven bij Opa Witteman, die wat morsige oom Boddé en het creatieve adhd-neefje Floris Kortie. Ze waren familie geworden.
All in the family
Toen stopte opa Witteman en hielden we ons hart vast. De kracht van het programma met opa was immers diens liefde voor muziek, in combinatie met een totaal ongemak in het omgaan met rare gasten en de fratsen waar met name Neef Kortie voor zorgde. Een soort Seinfeld/All in the Family, maar dan met cello en piano, zonder Edith.
Er was genoeg ontregeling om ontroering mogelijk te maken, als er weer eens een artiest optrad met zoveel présence dat die zelfs via de tv de huiskamer vulde.
Tante Dieuwertje
Nadat Opa vertrok, kwam tante Dieuwertje zo nu en dan langs, maar nooit echt van harte. Neefje en Oom hadden een interessant soort samenleving met elkaar opgebouwd, maar zonder de strenge invloed van opa begonnen hun onderlinge irritaties soms wel op te vallen. Dieuwertje bleef ongemakkelijk, en was regelmatig elders. Ze kwam er niet echt in.
Oom Boddé had zichzelf steeds vaker niet in de hand, zijn ontroering werd steeds minder invoelbaar en het ongemak werd in de laatste uitzendingen voor de zomer dit jaar steeds opvallender.
Een leeg huis
En nu opende het seizoen gisteren met alleen Floris Kortie. Mike Boddé heeft het verstandige besluit genomen even aan zichzelf te gaan werken. ‘In ieder geval tot december’, zei Kortie in zijn aankondiging. Dieuwertje Blok keert niet meer terug, maar zal in het voorjaar met een eigen programma komen. Ze gaat daarin op bezoek bij klassieke ensembles, begrepen we.
Daar stond Floris, na een grappige intro waarin bordkartonnen instrumenten een mooi Picasso-achtig sfeertje hadden gezet: houtje-touwtje, zou ik nu zeggen, want het lijkt erop dat we aan het laatste halfjaar van Podium Klassiek, voorheen Witteman, begonnen zijn. Want zo lopen de hazen in Hilversum.
Geen vervanging
Het is natuurlijk maar een volledig met de natte vinger gemaakte veronderstelling, maar als er kennelijk niet echt serieus is gezocht naar een vervanging van Dieuwertje, als brug naar de oudere generaties, en als het vertrek van musicus en bourgondiër-met-zwaar-gemoed Mike Boddé niet opgevangen kon worden, lijken we in een sterfhuis terecht te zijn gekomen.
Ik zeg dus met nadruk ‘lijken’, want in Hilversum weet je het maar nooit. Dat ze nog tot december doorgaan, spreekt ook voor zich. Hoe dan ook zijn er afspraken gemaakt met artiesten en ensembles, is de zendtijd en de opnameruimte gereserveerd. Gelijk stoppen zou alleen maar geld kosten.
Spierbundel
Wat nu? Wordt Podium Klassiek in januari vervangen door Blokje Klassiek? Wat gebeurt er dan met huisorkest Fuse? En wat mag Floris gaan doen? Floris is nou net dat VPRO-achtige ontregelaartje dat een klassiek programma nodig heeft om ook mensen buiten de bubbel geïnteresseerd te houden. Gewoon domme en gênante dingen doen.
En vooral hem niet vervangen door een instagrammable spierbundel met een kek dirigeerstokje. Al zal dat waarschijnlijk beter zijn voor de kijkcijfers.
We gaan het zien. Waarschijnlijk heb ik ongelijk. Hopelijk bewijst Kortie dat hij langer recht heeft op dat tijdslot op de vroege zondagavond. Het is hem gegund.
Lees ook:
De tv-zondagavond is weer leuk voor mensen die niet van boeren en bakken houden.
Het oude domein van de VPRO, gevestigd in decennia van Nauwgezet en Wanhopig Simplisme, Tegenlicht en Zomer- dan wel Wintergasten, kwakkelde een hele tijd. Kijkcijferterreur versnipperde het veilig elitaire aanbod. BNNVARA zocht naar een toon en vond die niet. Culturele omnivoren als ondergetekende konden niet meer straffeloos de tv op 2 zetten om hem na een avond vol inhoud tegen twaalven pas weer uit te doen.
Culturele programmering is ook keilastig, natuurlijk. Je bedient er van nature een kleine doelgroep mee. Elke poging om er iets groots en meeslepends van te maken eindigt in een bloederige Champions League met alle MattjhijsVanNieuwkerkse gevolgen van dien, en ook al is dat de droom van elke NPO-topfiguur, de cultuur red je er niet mee.
De boekenprogramma’s die de afgelopen jaren steeds een paar seizoenshelften een kans kregen, trokken niet genoeg kijkers voor de top van Hilversum. Pogingen om het wél vlot en hip te maken strandden op Wilfried de Jong. Sportieve haast paart slecht met lezen, en luisteren was ook niet zijn grootste asset. Nadia Moussaid zwerft nog langs de diverse thema’s, op zoek naar echt geluk, dat ze niet vond bij kunst en boeken.
De zoon van
En toen was daar Gijs. De zoon van Hanneke is glorieus in de voetsporen van zijn moeder getreden met een programma dat in de eerste twee afleveringen de juiste toon wist te pakken. Gijs Groenteman, bij het grote publiek vooral bekend als de lachebek tegenover ironicus Marcel van Roosmalen, is in zijn eentje een aimabele gastheer, die ongeveinsd nieuwsgierig is. De formule, met gasten die echt wat te vertellen hebben en daar ook de tijd voor krijgen, werkt.
https://youtu.be/OVnT8VcV-3A?si=8v8pGVZvF2uQC2YA
Het is allemaal ook veel minder heilig dan bij Cornald Maas. Deze man die ooit als redacteur van de moeder van Gijs zijn carrière begon is natuurlijk ook bestuurder van ’s lands grootste mecenas, en op de een of andere manier heeft dat invloed op hoe vrij de gasten bij hem plegen te zijn. Een verkeerd woord en je kunt je volgende productie schudden, lijkt het.
Bij Gijs speelt dat probleem niet. Hij lijkt geen dikke maatjes met Van den Ende, en kan star struck zijn zonder dat daar een agenda achter zit. Gijs is prettig onhandig, steekt zijn eigen zenuwen niet onder stoelen of banken en bewondert zonder in katzwijm te vallen. Een blijver dus.
Floris Kortie blijft
De vroege zondagavond is ook gered. Floris Kortie heeft zijn plek bij de NTR inmiddels wel gevestigd als nieuwe tv-personality. Aan het begin van dit seizoen stond hij er plots alleen voor bij Podium Klassiek, het toen nog geamputeerd overkomende restje van Podium Witteman. Pianist en verteller Mike Boddé had zwaar de blues gekregen en zat mokkend over zijn beloning thuis. Dieuwertje Blok, ooit ingevlogen om het oudere Wittemanpubliek te pleasen, had tijd nodig voor Sinterklaas en een eigen programma over klassieke muziek. We vreesden hier dat Podium Klassiek, de opvolger van Podium Witteman, in een sterfhuisconstructie zou mogen overleven tot afgelopen december.
Maar Kortie bleek in zijn eentje het programma uitstekend te kunnen dragen. Sterker nog, hij wist, samen met de redactie, zijn speelse inbreng tot thema van het programma te maken. Veel meer vervloeiing van genres, ruimte voor jazz en internationaal repertoire. Dankzij Cor Bakker een flinke knieval voor publiek dat geen conservatorium heeft.
Later zorg
Inmiddels staat Podium Klassiek als een huis. De rol van jongeren en kinderen is groter geworden, ook omdat Kortie daar een stuk minder onhandig mee omgaat dan opa Paul Witteman vroeger deed. En wie Mike Boddé mist, kan terecht op internet, waar hij zo nu en dan dingen deelt.
Als Lotje Ijzermans nu vanaf 25 februari er ook nog in slaagt om een prettig traag maar nieuwsgierig programma over boeken te maken, kan de zondag helemaal niet meer stuk.
Blijft de vraag wat Dieuwertje Blok gaat doen. Navraag bij NTR Klassiek over het lot van haar aangekondigde ‘Blokje Podium’ levert tot nu toe een ijzige stilte op.
Missen we alleen nog een Nederlandse Jools Holland. Maar dat is voor later. Zou Marcel van Roosmalen in een bandje spelen?
